Dodatkowe zastrzeżenie umowne, jakim jest prawo odstąpienia od umowy co do zasady może zostać wprowadzone przez strony w umowach, które nie mają charakteru trwałego, np. przy umowie sprzedaży. Nie jest natomiast możliwe zastrzeżenie przez strony możliwości odstąpienia od umowy tworzącej zobowiązania trwałe jaką jest np. umowa najmu lub umowa dzierżawy zawarta na czas oznaczony.
Istotnym jest, że odstąpienie od umowy skutkuje unicestwieniem umowy w całości, przez co rozumieć należy stan, w którym umowa uważana jest za niezawartą. Po skorzystaniu z prawa odstąpienia strony zobowiązane są wzajemnie do zwrócenia tego co sobie świadczyły.
Przykład:
1) W przypadku odstąpienia od umowy o dzieło, zamawiający dzieło zwraca wykonawcy dzieła otrzymane dzieło, natomiast wykonawca działa zobowiązany jest zwrócić wynagrodzenie.
2) Przy umowie sprzedaży sprzedawca obowiązany jest zwrócić cenę sprzedaży, a kupujący zakupioną rzecz.
By skorzystać z prawa odstąpienia od umowy konieczne jest wskazanie w umowie terminu w którym strony mogą skorzystać z przysługującego im prawa. Zapis taki ma przede wszystkim eliminować stan niepewności między stronami umowy. Sposób określenia terminu zależy od woli stron. Nie należy jednak nadmiernie odległych terminów.
Przykład: Zamawiający może odstąpić od umowy w terminie 10 dni od zawarcia umowy.
Z chwilą upływu terminu określonego przez strony umowy - uprawnienie do odstąpienia od umowy wygasa.
Skuteczne odstąpienie od umowy wymaga złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Oświadczenie takie, jeżeli strony nie umówiły się inaczej, nie wymaga uzasadnienia.
Wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy
...............................
Data i miejscowość
..................................................................
..................................................................
..................................................................
Dane podmiotu odstępującego od umowy
...................................................................
..................................................................
..................................................................
Dane podmiotu
do którego kierowane jest oświadczenie
Oświadczenie o odstąpieniu od umowy
Oświadczam, że zgodnie z ..................................... (art. lub paragraf umowy) odstępuję od umowy ............. zawartej dnia ................
..............................................
podpis podmiotu odstępującego od umowy