Zasadą jest, że sąd przed którym prowadzona jest rozprawa rozwodowa w wyroku określa czy i  kto ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Odstąpienie od orzekania o winie może nastąpić jedynie w sytuacji, gdy oboje małżonkowie zgodnie wniosą o zaniechanie orzekania w tym zakresie.

W procesie rozwodowym w którym strony nie wniosły o zaniechanie orzekania o winie, sąd wydaje orzeczenie: 1) uznając winę jednego z małżonków; 2) uznając winę obojga małżonków;  lub 3) uznając brak winy obojga małżonków.

Przed podjęciem decyzji o tym czy dochodzić winy współmałżonka w rozpadzie małżeństwa warto rozważyć czy stan faktyczny sprawy uzasadnia przypisanie współmałżonkowi przedmiotowej winy. Do zawinionego działania lub zaniechania najczęściej zalicza się: zdradę małżeńską, porzucenie małżonka, nielojalność wobec małżonka a także agresja fizyczna i werbalna, pijaństwo lub inny nałóg.   Jeżeli zachodzi jedna z wyżej wskazanych przesłanek warto rozważyć kwestię dochodzenia w wyroku rozwodowym winy współmałżonka. Sąd orzekając o winie opiera się na oświadczeniach stron oraz zebranym w toku postepowania materiale dowodowym, dlatego konieczne jest przedstawienie dowodów (dokumentów, zeznań świadków, obdukcji lekarskich, raportów policyjnych, maili, sms-ów) świadczących o winie współmałżonka.

Jakie konsekwencje wiążą się z uznaniem winy za rozpad małżeństwa?

Istnieje zasada zgodnie z którą małżonkowie są obowiązani o wzajemnej pomocy materialnej.  Zgodnie z art. 60 § 1 KRO uznanie przez sąd małżonka za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa pozbawia go prawa do dochodzenia roszczeń alimentacyjnych. Poprzez rezygnację z dochodzenia oczywistej winy współmałżonka, można narazić się na konieczność alimentacji małżonka po rozwodzie. Jednocześnie na podstawie art. 60 § 2 KRO małżonek rozwiedziony może domagać się alimentów od drugiego małżonka uznanego za wyłącznie winnego. Warunkiem jest istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego. Podkreślić należy, że możliwości dochodzenia  świadczenia alimentacyjnego  na podstawie  art. 61 § 1 KRO pozbawia jedynie orzeczenie o wyłącznej winie za rozpad małżeństwa jednego z małżonków.

Podkreślić należy że małżonek wyłącznie winny rozkłady pożycia ponosi koszty procesu sądowego.

Istotnym jest również, że małżonek niewinny rozkładu pożycia małżeńskiego jest chroniony w sytuacji, gdy rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny. W tej sytuacji orzeczenie rozwodu jest możliwe tylko, gdy małżonek niewinny wyrazi zgodę na rozwód. Odmowa małżonka niewinnego sprawi, że nie będzie możliwe orzeczenie rozwodu, chyba że odmowa jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Reasumując podkreślić należy, że zawsze warto walczyć o należne nam prawa przed sądem.

Żądanie orzeczenia winy współmałżonka będzie korzystne dla jednej ze stron w sytuacjach, gdy wina współmałżonka jest oczywista dowodowo, a jednocześnie istnieją duże dysproporcje w sytuacji majątkowej małżonków. Natomiast w sytuacjach, gdy strony mogą występować wobec siebie z wzajemnymi zarzutami, a także gdy stronom zależy na szybkości postepowania, orzekanie o winie nie będzie korzystne.